To, jaką formę organizacji powinieneś wybrać, zależy między innymi od tego czy chcesz być zatrudniony we własnej firmie, jak duże ryzyko jesteś w stanie podjąć, jaki będzie zakres działalności lub ilu będzie właścicieli.
Hvis du tenker å gjøre noe gjøre noe i tillegg til din normale jobb, kan et enkeltpersonforetak være ditt førstevalg.
Hvis du ser på i et langsiktig perspektiv og du forutser mulige utvidelser, kan det være greit å gå direkte på aksjeselskap.
Kort om forskjeller mellom de to formene:
Jednoosobowa działalność gospodarcza posiada jednego właściciela, nie jest osobą prawną, nie ma wymogu dotyczącego kapitału, a właściciel ponosi odpowiedzialność za wszystkie długi.
Et AS kan ha flere eiere, er en juridisk person, krever minst kr 30 000 i innskutt aksjekapital og ansvar er begrenset til denne kapitalen.
Nie, nie wszystkie firmy mają obowiązek rozliczania VAT. Niektóre firmy są zwolnione z VAT w drodze wyjątku od zasady ogólnej, a pewne rodzaje działalności mogą być wyłączone od opodatkowania podatkiem od wartości dodanej. Wszystkie te kwestie reguluje norweska ustawa o podatku VAT (merverdiavgiftsloven).
Aby firma podlegała obowiązkowi rejestracji w Rejestrze Płatników VAT (Merverdiavgiftsregisteret) i rozliczania podatku VAT, muszą być spełnione cztery podstawowe warunki:
- Obrót musi odbywać się w ramach działalności gospodarczej.
– Towary i/lub usługi muszą być sprzedawane za opłatą.
– Obrót musi dotyczyć towarów/usług podlegających obowiązkowi vatowskiemu.
– Wartość obrotów (lub wycofanych towarów lub usług) podlegających opodatkowaniu VAT musi przekroczyć 50 000 NOK w ciągu 12 miesięcy (limit warunkujący powstanie obowiązku rejestracyjnego).
Źródło: Sticos. Kiedy firma podlega opodatkowaniu VAT
Nie potrzebujesz osobnego programu do fakturowania. Można generować faktury na przykład w arkuszu kalkulacyjnym Excel, ale potem muszą one zostać wydrukowane na uprzednio ponumerowanych wydrukowanych formularzach i zawierać wszystkie wymagane informacje. Trzeba zatem zapłacić drukarni lub innemu dostawcy za takie formularze.
Źródło: Faktura (salgsdokuamentasjon)
Jeśli zamierzasz zatrudnić pracownika, oprócz jego wynagrodzenia brutto musisz uwzględnić w kalkulacji dodatkowe koszty, jakie poniesiesz jako pracodawca. Poniżej przedstawiamy szacunkową kalkulację kosztów zatrudnienia.
Przyjmując miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości 20 000 NOK i 4 tygodnie urlopu:
– świadczenie urlopowe minimum 10,2%: 2 040 NOK
– składka na ubezpieczenie społeczne opłacane przez pracodawcę (wysoka stawka) 14,1 %: 2 820 NOK
– koszty emerytalne OTP (obowiązkowy II filar emerytalny), system oparty o stałą stopę składki, minimum 2 %: 400 NOK
- składka na ubezpieczenie społeczne opłacane przez pracodawcę od świadczenia urlopowego i kosztów emerytalnych: 287 NOK + 56 NOK = 343 NOK
– Razem koszty: 25 603 NOK
Źródło: Ile kosztuje pracownik?
Całe wynagrodzenie które pobiera pracownik, jest obciążone składkami na ubezpieczenie społeczne, podatkiem dochodowym od dochodu pomniejszonego o koszty uzyskania i inne ulgi i ewentualnie podatkiem progresywnym, liczonym od dochodu brutto (norw. trinnskatt). Łączna stawka podatku dla płacobiorcy jest zatem wyższa, niż gdyby ta sama kwota była otrzymana jako dywidenda. W zamian za to otrzymuje się prawo do ubezpieczenia społecznego i emerytury.
Firma musi pokryć 14.1% składki na ubezpieczenie społeczne opłacanej przez pracodawcę od wypłaconego wynagrodzenia, ale może odliczyć w rachunkowości wszystkie wydatki płacowe, co pomniejszy podstawę opodatkowania spółki. Jeśli zamiast tego pobierze się tę kwotę jako dywidendę, będzie ona opodatkowana jedynie podatkiem od dywidendy, ale za to nie będzie uwzględniona w wypracowywanej podstawie do chorobowego czy emerytury. Spółka nie może również odliczyć dywidendy jako kosztu przed zapłaceniem podatku spółki.
Podatek VAT - zgodnie z przepisami norweskiej ustawy o podatku VAT (merverdiavgiftsloven).
Zaliczki na podatek dochodowy dla właścicieli firm jednoosobowych opłacane w czterech terminach w roku (15.03, 15.05, 15.09, 15.11).
Składka na ubezpieczenie społeczne od dochodu z działalności gospodarczej (11,4 %) stanowi część tych zaliczek.
Jeśli byłeś/byłaś pracownikiem w swojej spółce AS, możesz mieć prawo do wsparcia finansowego w postaci zasiłku dla bezrobotnych, a także uzyskać pomoc w znalezieniu pracy.
Jeśli jesteś osobą samozatrudnioną (właścicielem firmy jednoosobowej), możesz ubiegać się o rekompensatę, jeżeli utrata dochodu nastąpiła z powodu sytuacji związanej z pandemią koronawirusa. Jeśli pracujesz jako freelancer, możesz wybrać czy chcesz ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych czy rekompensatę.
Od 1. listopada obowiązują zmiany w zakresie przepisów dotyczących tego, kto może otrzymać zasiłek dla bezrobotnych.
Źródło: Nav. Osoba bezrobotna
Tak, możesz/możecie.
Organy podatkowe umożliwiły to, ponieważ działalność osoby pozostającej w związku małżeńskim, w konkubinacie lub w zarejestrowanym związku partnerskim i prowadzącej biznes na własny rachunek, uznaje się za „wspólną firmę”.
Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy firma jest własnością jednej ze stron lub gdy firma realnie jest wspólna.
Źródło: Dnb. Prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą i jesteś żonaty/zamężna? Możesz dzielić zysk swojej firmy.
Tak, zgodnie z §10-7 norweskiego kodeksu pracy (Arbeidsmiljøloven) pracodawca musi zapewnić ciągły dostęp do«zestawienia, które przedstawia jak dużo pracował dany pracownik. Zestawienie musi być dostępne dla norweskiej Inspekcji Pracy (Arbeidstilsynet) i reprezentanta pracowników.»
Zestawienie musi przedstawiać, w którym dniu i w jakich godzinach wykonywana jest praca, liczbę godzin pracy, przerwy i ewentualne nadgodziny.
To, który system dotyczący samochodu się opłaca, zależy m.in. od ceny samochodu i kosztów jego utrzymania, a także stosunku między długością przejazdów prywatnych i zawodowych.
Ogólnie można powiedzieć, że samochód służbowy opłaca się, jeśli masz:
Dodatek za przejazdy z miejsca zamieszkania do miejsca pracy opłaca się, jeśli masz:
Źródło: Smartpenger. Samochód służbowy czy prywatny?
Firmy – zarówno norweskie, jak i zagraniczne (tzw. NUF-y*) – jak również podmioty publiczne, które zawarły kontrakty z firmami (podwykonawcami) zagranicznymi na realizację zleceń na terytorium Norwegii lub na norweskim szelfie kontynentalnym, mają obowiązek zgłoszenia tych zleceń do Rejestru Zleceń i Stosunków Pracy (Oppdrags- og Arbeidsforholdsregisteret) - elektronicznie lub na formularzu papierowym RF-1199.
Z kolei zagraniczny zleceniobiorca, który wysyła pracowników do Norwegii, ma obowiązek zgłoszenia tychże pracowników na zarejestrowanym w Rejestrze kontrakcie – elektronicznie lub przy użyciu formularza papierowego RF-1198.
Informacje o kontrakcie i pracownikach strony muszą zgłosić w ciągu 14 dni od rozpoczęcia się prac. Obowiązek dokonania zgłoszenia do Rejestru Zleceń i Stosunków Pracy nie dotyczy zleceń o wartości poniżej 20 000 NOK.
Tak, ale zależy to od wielu czynników, m.in. tego, gdzie firma jest zarejestrowana i gdzie ma siedzibę jej zarząd, jak długo trwa umowa i z jakiego rodzaju umową mamy do czynienia.
Jeżeli spółka lub osoba prowadząca działalność gospodarczą ma siedzibę w kraju, z którym Norwegia zawarła umowę podatkową, obowiązek podatkowy wobec Norwegii jest zależny od tego czy dochód firmy jest uzyskany z działalności gospodarczej prowadzonej poprzez stałe miejsce prowadzenia działalności w Norwegii (zakład). W przypadku osób prowadzących samodzielną działalność gospodarczą obowiązek podatkowy może ponadto zależeć od długości pobytu właściciela firmy w Norwegii (i co za tym idzie – nabycia przez niego rezydencji podatkowej w Norwegii zgodnie z norweskim prawem podatkowym). Obliczenie podatku dla NUF-a*, który podlega opodatkowaniu w Norwegii, będzie zależało od formy organizacyjne zagranicznej firmy.
Źródło: Podatek dla oddziału firmy zagranicznej w Norwegii (NUF)
Nie, NUF może otrzymywać płatności, a także płacić podatki i opłaty na/z konta zagranicznego.
Przed każdym naliczeniem pensji pobieramy z systemu aktualne karty podatkowe. Obowiązkiem zarówno pracodawcy, jak i księgowego jest potrącenie 50% podatku, jeżeli pracownik nie posiada karty podatkowej wydanej przez Urząd Skarbowy. Może zdarzyć się tak, że karta podatkowa została zamówiona, ale nie została jeszcze wygenerowana przez Urząd Skarbowy, ponieważ proces ten może zająć trochę czasu.
Źródło: Skatteetaten. Jak odciągnąć właściwą zaliczkę na podatek
Podatek u źródła od wynagrodzeń to system podatkowy dla pracowników zagranicznych.
Podatek u źródła mogą płacić osoby, które przebywają w Norwegii jedynie przez krótkie okresy czasu w związku z pracą oraz w pierwszym roku po nabyciu rezydencji podatkowej w Norwegii.
Aby być opodatkowanym w tym systemie, należy spełnić określone warunki (m.in. nie można przekroczyć określonego pułapu dochodów, mieć dochodów z działalności gospodarczej w Norwegii, dochodów z nieruchomości itd.). Pracodawca odlicza stały procent podatku od wynagrodzenia pracowników mających karty podatkowe na podatek u źródła – 25 procent.
Jeśli pracownik nie jest członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych, stawka podatku wynosi 16,8 procent.
Pracownik nie otrzymuje wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego, ani zwykłego rozliczenia podatku. Zamiast tego urząd skarbowy przesyła pokwitowanie, które pokazuje, jakie wynagrodzenie i podatek zgłosił pracodawca.
Podatek u źródła od wynagrodzenia za pracę jest systemem dobrowolnym. Pracownik może zrezygnować z tego systemu w dowolnym momencie roku, ale nie później niż 30. kwietnia roku następującego po roku obrotowym.
Jeśli pracownik zdecyduje się zrezygnować, nie może ponownie przystąpić do systemu opodatkowania podatkiem u źródła dla tego samego roku obrotowego.
Źródło: Skatteetaten. Podatek u źródła
Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi urlop w wymiarze 25 dni roboczych (wliczając w to soboty). Zatem urlop zgodnie z norweską ustawą o urlopach wypoczynkowych (ferieloven) to 4 tygodnie i 1 dzień czasu wolnego.
Pracownicy, którzy ukończyli 60 rok życia mają prawo do dodatkowego tygodnia poza podstawowymi 4 tygodniami i 1 dniem.
Pracownik ma obowiązek wykorzystania urlopu w każdym roku. Można zawrzeć pisemną umowę o przeniesienie do 12 dni roboczych urlopu na następny rok urlopowy. Urlop, który z naruszeniem przepisów ustawy lub z powodu urlopu rodzicielskiego lub niezdolności do pracy pracownika nie zostanie wykorzystany w ciągu roku urlopowego, przechodzi na następny rok urlopowy.
Źródło: Urlop
Importowany materiał zakupiony na potrzeby działalności firmy można rozliczyć w firmie.
Towary muszą zostać dostarczone do Norwegii zgodnie z procedurami celnymi.
Pracodawca płaci za pierwszych 16 dni kalendarzowych nieobecności spowodowanej chorobą pracownika (jest to tzw. okres pracodawcy). Jeśli nieobecność pracownika jest dłuższa, można albo wypłacać chorobowe dalej i ubiegać się o jego zwrot z NAV-u, albo też NAV przejmie wypłaty.
Warunkiem, by pracownik miał prawo do chorobowego od pracodawcy jest to, by przepracował u niego minimum cztery tygodnie przed momentem wystąpienia niezdolności do pracy (wyjątkiem są wypadki przy pracy, kiedy to pracownik ma prawo do chorobowego od pracodawcy od razu, nawet gdyby wypadek zdarzył się pierwszego dnia pracy).
Nieobecność z powodu choroby musi być udokumentowana zwolnieniem lekarskim / zaświadczeniem lekarskim.
Ponadto pracownicy zatrudnieni minimum 2 miesiące mogą skorzystać z oświadczenia własnego o nieobecności spowodowanej chorobą (norw. egenmelding) – w takim wypadku nieobecność nie musi być udokumentowana zwolnieniem lekarskim.
Oświadczeniem własnym można udokumentować nieobecność z powodu choroby trwającą maksymalnie trzy dni kalendarzowe z rzędu (jeśli choroba trwa dłużej, na kolejne dni pracownik musi przedstawić zwolnienie od lekarza).
W ciągu 12 miesięcy kalendarzowych można skorzystać z takiego oświadczenia do 4 razy.
Pracodawca może zaoferować pracownikom rozszerzone prawo do oświadczenia własnego - obejmujące do 8 dni kalendarzowych z rzędu i maksymalnie 24 dni w ciągu 12 miesięcy.
